Σοφία Καββαθά: Ένα περιοδικό γεννιέται-Eπεισόδιο 7ο
Βρισκόμαστε στην ταράτσα της πατρικής μονοκατοικίας στη Βούλα, αρχές της δεκαετίας του ’70, παρακολουθώντας τα χρώματα της δύσης στο Σαρωνικό και τον ήλιο να χάνεται πίσω απ’ την Αίγινα. Πίνουμε φραπέ με καλαμάκι. All time classic! Στις παρέες συζητάμε για το Μάη του ’68. Υπάρχει περίπτωση κάτι ανάλογο να γίνει στην Ελλάδα που έχει... δικτατορία, πρώτη φορά σε ευρωπαϊκή χώρα! Αυτά τα λίγα για τα sixties. Και να η πρωτιά των ’70s. Η 1η Οκτωβρίου του 1970. Η κυκλοφορία του περιοδικού 4ΤΡΟΧΟΙ (τι σεμνότητα!), που τη νιώσαμε όχι μόνο εμείς, αλλά και οι δεκάδες χιλιάδες Έλληνες που αγκάλιασαν τους 4Τ. Θα προσπαθήσω να θυμηθώ μερικά από τα πρόσωπα και τα γεγονότα, κι αν ξεχάσω κάτι, που δεν έχω πρόθεση, θυμίστε τα μου με ένα e-mail στη γνωστή διεύθυνση.• Γιάννης Μεϊμαρίδης-«Μαύρος»: Έφυγε από τη ζωή με τo αγαπημένο του «άλογο», την Alfa Romeo GTA, στο σιρκουί της Ρόδου, του νησιού των ιπποτών - κι αυτός ιππότης των αγώνων αυτοκινήτου στην Ελλάδα.
• Γέννηση του Ειδικού Τύπου, με την έκδοση των περιοδικών 4ΤΡΟΧΟΙ, ΗΧΟΣ και Hi-Fi (τότε), 2ΤΡΟΧΟΙ, ΤΡΟΧΟΣΠΙΤΟ, ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ, ΠΤΗΣΗ & Διάστημα, ΣΚΑΦΟΣ & ΘΑΛΑΣΣΑ, ΑΝΑΛΟΓΙΟ κτλ. και με ειδικές ετήσιες εκδόσεις, πρώτες... ever - όπως λέμε- στην Ελλάδα (ΣΤΕΡΕΟΦΩΝΙΑ & Μουσική, ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ, 4Τ TEST κτλ.
• Γίνεται ο πρώτος αγώνας μότο-κρος σε πίστα που επινοήθηκε από τον Κ.Κ. και τη λέσχη ¶λφα στο Μαύρο Λιθάρι με βοηθό κι εμένα, εγκυμονούσα σε έναν από τους/τις διαδόχους που δε γεννήθηκαν -ευτυχώς; δυστυχώς;- ποτέ!
• Ο Κ.Κ. φυλακίζεται 12 ημέρες σε λαμαρινένιο κελί σε καύσωνα, γιατί απέκρυψε χρήσιμη στην αστυνομία της δικτατορίας πληροφορία (δεν «έδωσε» τον Βενάρδο).
• Δεκαετία ’70. Αγώνες κατά της δικτατορίας και με τον καθοριστικό λαϊκό αγώνα του Νοέμβρη, με μόνο μέσο ένα ραδιοφωνικό σταθμό «Εδώ πολυτεχνείο-εδώ πολυτεχνείο» και το πάθος του λαού για ελευθερία και αξιοπρέπεια.
• Κάψιμο του Υμηττού μέχρι τα σπίτια της Καισαριανής, της Γλυφάδας και της Βούλας για τον αποπροσανατολισμό του κόσμου από την εξαφάνιση του Μακάριου (Κύπρου).
• Προδοσία της Κύπρου με όλες τις μετά αυτήν συνέπειες στον ελλαδικό χώρο, που τα ζήσαμε και τα ζούμε, όπως και να ονομάζονται - γκρίζες ζώνες, γκρίζα ανήθικα ανθρωποειδή, γκρίζοι λύκοι...
• Φιέστα της εργολαβικής ρεμούλας, που δημιούργησε τις πολυκατοικίες της αντιπαροχής, το ελληνικό «σινικό τείχος». Δεν έχει βέβαια το μήκος του κινέζικου, αλλά τα κυβικά του μπετόν είναι σίγουρα περισσότερα, όσες και οι «μερσεντέ» των εργολάβων στα μπουζουξίδικα όπου «διασκέδαζαν» τα αρχιλαμόγια και οι νεόπλουτοι. Η στρατηγική των αγράμματων, αστοιχείωτων συνταγματαρχών μέχρι εκεί έφθανε. Να κάνουν την Αθήνα πόλη κάθετης αντί οριζόντιας κατοικίας, όπως ήταν μέχρι τότε. Τώρα που το σκέφτομαι, φαίνεται ότι ίσως από τότε έχει μείνει το σύνδρομο της μεζονέτας.
• Στην ίδια δεκαετία τα «γιωταχί» έχουν γίνει άπιαστο όνειρο, γιατί, εκτός από τα χρήματα που έπρεπε να βρεις και τον πολύ χρόνο αναμονής, έπρεπε να είσαι και τυχερός, γιατί η παράδοση γινόταν με σικέ κλήρο! Αιτία ο περιορισμός των εισαγωγών, το περίφημο quota, που οι κυβερνήσεις επέβαλαν για να γλιτώσουν συνάλλαγμα, και που, εκτός από αυτοκίνητα, ίσχυε για τηλεοράσεις, πλυντήρια κτλ. Για να παραλάβεις οτιδήποτε, έπρεπε να πληρώσεις μαύρα, αλλιώς θα περίμενες... 4 χρόνια!
• Η βενζίνη δεν υπήρχε ούτε για τους έχοντες και κατέχοντες. Ανάμεσα στο κουπόνι και στην τεχνητή έλλειψη, τα τέρατα ευφυΐας της δικτατορικής εξουσίας προτίμησαν το δεύτερο. Έτσι, στα βενζινάδικα βενζίνη γιοκ, αλλά άφθονο πετρέλαιο, που το αγόραζες το καλοκαίρι και το χειμώνα άναβες τη σόμπα, έβαζες μουσική και ονειρευόσουν καλοκαιρινές διαδρομές σε δροσερές παραλίες... Πολύ σουρεάλ.
• Στις δικτατορίες και στα απολυταρχικά καθεστώτα, που επιβάλλονται με τανκς ή με λάθος ερμηνεία των ψήφων του λαού, το ποδόσφαιρο είναι το κέντρο της επιδιωκόμενης πολιτικής και κοινωνικής αγελαδοποίησης. Κατά περιόδους γίνεται το κέντρο του ενδιαφέροντος της κοινωνίας. Θυμάμαι τις κραυγές της γειτονιάς από τον αγώνα στο Γουέμπλεϊ, όπου για πρώτη φορά ελληνική ομάδα (Παναθηναϊκός) έφτασε στον τελικό του πανευρωπαϊκού -όπως λεγόταν τότε- πρωταθλήματος, αντιμέτωπος του ¶γιαξ. Ο ΠΑΟ έχασε τότε (σύστημα νοκ άουτ - υποθέτω χωρίς βαθμούς) και οι 4ΤΡΟΧΟΙ δεν κυκλοφόρησαν την 1η του μήνα, ενώ ήταν έτοιμοι, για μία και μοναδική φορά. Γιατί; Διότι οι βιβλιοδέτες κλείσανε τις μηχανές χωρίς να ειδοποιήσουν και έφυγαν για να δουν τον αγώνα στις ελάχιστες τότε τηλεοράσεις που υπήρχαν. Αλήθεια, μιας και αναφέρομαι σε αυτόν τον αγώνα που η Ελλάδα αντιμετώπισε το ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό γίγνεσθαι, θυμάμαι τουλάχιστον έναν παίκτη του Παναθηναϊκού, τον Αριστείδη Καμάρα. Φοβάμαι ότι δε θυμήθηκε κανείς να τον αναφέρει στο αφιέρωμα του περασμένου τεύχους στην ομάδα του Απόλλωνα, ακόμα και στο σημείο που αναφερόταν στους γνωστούς και διεθνείς παίκτες ever -που λέμε- του Απόλλωνα. Και, αν θυμάμαι -και θυμάμαι- καλά, ο Καμάρας ήταν παίκτης του ίδιου Απόλλωνα (πριν τον Παναθηναϊκό, Παναθηναϊκός είμαι, τι να κάνω) και ο νομικός που «έχτισε» το επαγγελματικό ποδόσφαιρο στη χώρα μας, και τώρα είναι πρόεδρος, νομίζω του ερασιτέχνη Απόλλωνα, που και το γήπεδό του ονομάζεται «Γιώργος Καμάρας» από τον μεγάλο αδερφό του. Ποδοσφαιρική παραπομπή λόγω επικαιρότητας Μουντιάλ και λόγω δεοντολογίας. Στην Ελλάδα ξεχνάμε εύκολα τους πάντες και τα πάντα. Στους 4Τροχούς, όμως, όχι. Τουλάχιστον, έτσι πιστεύουμε.
Στη δεκαετία του 1970 συνέβη κάτι που μας έκανε ευτυχισμένους και επιτέλους (νομίσαμε) ελεύθερους πολίτες: η μεταπολίτευση. Γι’ αυτούς που μελετούσαν και δεν έδωσαν σημασία, δε θυμούνται, δεν άκουσαν, δε γνωρίζουν, δε θέλουν να θυμούνται, αναφέρομαι στο τέλος της χούντας των συνταγματαρχών. Μεταπολίτευση που κερδήθηκε με αγώνες λαϊκούς και ένα σταθμό, τον Ρ/Σ «Εδώ Πολυτεχνείο». Τα ανθρώπινα θύματα, οι χαμένες ελπίδες, οι ψεύτικες ιδεολογίες, όλα αυτά τα χιλιοειπωμένα και τζάμπα εφαρμοσμένα έγιναν ένα και το αυτό στη μεγαλύτερη μεταπολιτευτική περίοδο που ζήσαμε και που συζητιέται πολύ για την κατάντια μας, γενικά και ειδικά. Περάσαμε από τη δικτατορία των συνταγματαρχών στη «δικτατορία» των media και των επαγγελματιών πολιτικών. Ένα παράδειγμα είναι ο ωραίος ¶κης, που έχει βουλευτική σύνταξη 4.200 ευρώ το μήνα, έχει και έξοδα πολλά - τι να κάνει ο καημένος, και με μικρό παιδί... Κακίες όχι. Πικρίες ναι! Εμείς οι ελεύθεροι δημοκρατικοί πολίτες της μεταπολίτευσης, που την κερδίσαμε με τους αγώνες μας, παίρνουμε τουλάχιστον τη βασική, που είναι 350 ευρώ. Βλέπετε, ο ¶κης δούλεψε πολύ. Εμείς απλώς αγωνιστήκαμε.
Ο τελευταίος των Μοϊκανών στον εκδοτικό χώρο, το «γρήγορο σύννεφο» με την Αΐντα, την πρώτη του αγαπημένη με ουρά, γιατί μετά από αυτήν είχε πολλές άλλες.
Κ.Κ.-Σ.Κ., φωτογραφίζοντας τα ’70s σε κάποιον αγώνα με μαντήλι στο κεφάλι.